Karbondioksit seviyenizi yılda 1,5 ton azaltmaya yardımcı olabilecek yeni bir diyet olduğunu biliyor muydunuz? Pesketaryen diyetini duymuşsunuzdur; şimdi Climatarian Diyet’le tanışma zamanı. Bu diyet, daha sağlıklı olmak ve CO2'yi yılda kişi başına 1,5 ton azaltarak iklim değişikliğiyle mücadele etmek için tasarlandı.
Bildiğiniz üzere gıda sektörü, tüm küresel karbon emisyonlarının %20-30'unu oluşturuyor. Hayvansal bazlı gıdalar, özellikle sığır eti, bitki bazlı gıdalarla kıyaslandığında daha yüksek emisyonlara katkıda bulunuyor. Buna göre, Climatarian Diyet, bitki bazlı ve yerel kaynaklı ürünlere odaklanıyor.
Climatarian Diyet yalnızca gezegene yardımcı olmakla kalmıyor aynı zamanda insan sağlığına da olumlu katkıda bulunuyor. Yüksek oranda işlenmiş et; kalp hastalığı, yüksek tansiyon, mide-bağırsak bozuklukları ve bazı kanserlerle bağlantılıdır. Bitki bazlı gıdalara odaklanan Climatarian Diyet’in diyabet, yüksek tansiyon, kalp hastalığı, otoimmün hastalıklar ve obezite riskini azaltırken genel ve zihinsel sağlığı da iyileştirdiği gözlemlenmiştir.
Climatarian Diyet’e bazı basit ipuçlarını takip ederek başlayabilirsiniz. Örneğin her öğüne bitkisel gıdalar ekleyebilir, kahvaltıyı %100 bitki bazlı olarak değiştirebilir veya hafta sonları bitki bazlı yemeyi seçebilirsiniz. Ayrıca ulaşım yönünden karbon ayak izinizi azaltmak için sofranızdaki işlenmiş ve paketlenmiş gıdaların miktarını azaltmayı deneyebilirsiniz. Yemek israfını önlemek için sadece ihtiyacınız olanı satın alabilir ve yemek pişirmek istemediğiniz zamanlarda sağlıklı beslenmeyi desteklemek için dondurucunuzu pişirmediğiniz besinlerden kalanlarla doldurabilirsiniz.
Climatarian besinler nelerdir?
-Mercimek ve fasulye: Bu besinler oldukça besleyicidir ve sığır etini mercimek ve fasulye ile değiştirmek, daha sürdürülebilir bir diyeti benimsemek isteyenler için iyi bir başlangıçtır.
-Yerel ve mevsimlik meyve ve sebzeler: Bu yiyecekler özellikle düşük karbon ayak izine sahiptir. Yerel ve mevsimlik satın alma; işleme, paketleme, nakliye süreçlerini ve gıda bozulmalarını azaltır.
-Yer fıstığı, fındık, ayçiçeği çekirdeği, karpuz çekirdeği ve kabak çekirdeği gibi besinler:Bu besinler aynı zamanda daha düşük karbon ayak izine sahip harika bir protein kaynağıdır.
-Tavuk:Et üretimi, özellikle sığır eti, daha fazla toprak ve su kullanımı gerektirir ve daha yüksek karbon emisyonuna sahiptir. Sığır etini tavukla değiştirmek karbon ayak izinizi neredeyse yarı yarıya azaltabilir.
Daha az et tüketin
Haftada sadece bir gün eti kesmek, yılda yaklaşık 175 kg CO2e tasarrufu sağlayacaktır. Eğer üç kişilik bir aileyseniz bu, yılda yarım tondan fazladır.
Yiyecekleri dikkatli bir şekilde satın alın ve saklayın
Tüm yiyeceklerin yaklaşık üçte biri, bir kısmı marketlere gelmeden önce ve çoğu da biz onu eve götürdükten sonra israf ediliyor. Bu nedenle yiyecek israfını önleyerek kurtarılabilecek yarım ton daha fazla emisyon var.
Fakat bazı yiyeceklerin israfı önlenemiyor. Bunlar sebze meyve kabukları, çay poşetleri ve kahve gibi şeylerden oluşuyor. Ancak evsel gıda atıklarının büyük bir kısmı, gereksinimleri aşan veya çürümeye bırakılmış yenilebilir gıdalardan oluşuyor.
Yiyecek israfını önlemek için dikkatli alışveriş yapmalısınız. Alışveriş listesi ve menü oluşturabilir ve bunları öğün öğün ayırarak alışveriş yapabilirsiniz. İsrafı önlemek için kısa ömürlü yiyecekleri küçük miktarlarda satın alıp artıkları kompost haline getirirseniz, emisyonları daha da azaltmış olursunuz.
Mevsiminde tüketin
Mevsiminde tüketilen yiyecekler sağlıklı, taze, besleyicidir ve aynı zamanda yerel üreticileri destekler. Uzun mesafeleri, hava taşımacılığını ve ısıtmalı seraların karbon yükünü ortadan kaldırır.
Mümkünse kendiniz yetiştirin
Uygun bir yeriniz varsa, hatta bir pencere kenarına sahipseniz sebze meyvelerinizi yetiştirme lüksü size mümkün olan en taze ve yerel yiyecekleri yetiştirme imkânı sunar. Örneğin bir saksıda fesleğen, biberiye veya kekik yetiştirmek, önemli miktarda gereksiz paketleme, depolama ve nakliye emisyonu tasarrufu sağlayabilir.
Paketlenmiş gıdaları tercih etmeyin
Gıda ambalajı üretmek için kullanılan enerji ve kaynaklar CO2e emisyonlarına neden olur. Bu biyolojik olarak parçalanabilen ambalajlar çöplükte çürürken yüksek oranda metan gazı ortaya çıkar. Örneğin meyvelerin kabukları doğal ambalajlarıdır, dolayısıyla bu meyveleri manavdan alabilir ve bez çantanıza koyabilirsiniz.