Kripto para biriminin artan popülaritesi, yatırımcılar için yeni bir karışıklık yarattı: Potansiyelini çevresel ve sosyal etkilere karşı nasıl dengeleyebileceği.
Kripto para endüstrisinde son zamanlardaki büyümeye rağmen, ortaya çıkan bu varlık sınıfı, çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) konularını portföylerine entegre eden yatırımcıların aklına birçok soruyu beraberinde getiriyor.
Kripto para, finansal katılım ve kendi kendinizin bankası olma yeteneği gibi bazı toplumsal faydalar sunabilse de karbon ayak izi, bilgisayar korsanlığı yoluyla yapılan hırsızlıkların yaygınlığı ve merkezi yönetişim eksikliği gibi potansiyel dezavantajları da barındırıyor. Bu sorunlar, kripto topluluğu içinde ve ayrıca dünyadaki politika yapıcılar, şirketler ve diğer kuruluşlar tarafında hararetle tartışılıyor. Yatırımcılar da bu süreçte kendi sürdürülebilirlik hedefleri bağlamında artıları ve eksileri tartmaya başladılar.
Bu makalemizde, kripto para varlık sınıfını çevreleyen önemli ESG sorunlarını derinlemesine inceliyoruz.
Çevresel etkiler
Kripto paranın blok zincirinde yeni işlemler oluşturmak ve doğrulamaları gerçekleştirmek için çok fazla enerji tüketen bir bilgi işlem gücüne ihtiyaç duyduğu artık herkes tarafından biliniyor. Örneğin Bitcoin'in yıllık enerji tüketimi, Hollanda'da üretilen toplam elektriğe eşdeğer.
Elbette, yeni işlemlerin nasıl doğrulandığı da dahil olmak üzere, kripto para birimi ağının korunmasının karbon yoğunluğunu birçok değişken etkiliyor. Örneğin, Bitcoin'de kullanılan "iş ispatı" süreci, dünyanın en önde gelen ikinci kripto para birimi Ethereum'un bu yıl içinde benimsemeyi umduğu "hisse ispatı"ndan çok daha fazla enerji gerektiriyor.
Birçok kripto madenciliği şirketi yenilenebilir enerji kaynakları kullanıyor ve karbonu dengelemeyi taahhüt ediyor ancak bu yine de uzun bir yol. Bitcoin ve diğer kripto madencilikleri oldukça karlı sektörler ve enerji gereksinimleri de zamanla artmaya devam edecek. Dolayısıyla daha yeşil kaynaklardan gelen enerjileri kullanmaya yönelmek gerekiyor.
Kripto paranın çevresel etkisine ilişkin endişeler, bir sosyal sorumluluk meselesinden çok daha fazlası. Bazı hükümetler kripto madenciliği için enerji kullanımını kısıtlamaya devam ederken Çin gibi birçok ülke de kripto madenciliğini yasaklamış durumda.
Sosyal artılar ve eksiler
Bitcoin'in enerji taleplerine rağmen, onu çekici bir para birimi alternatifi yapan niteliklerin çoğu, daha fazla finansal katılım gibi gerçek toplumsal faydalar sağlıyor. Örneğin kripto para birimleri, banka hesabı olmayanlar için finansal sistemlere erişimi artırmanın bir yolu olabilir. Akıllı telefon, dizüstü bilgisayar ve internet bağlantısı olan herkes kripto para birimlerine erişebilir.
Buna ek olarak, kripto para birimleri daha hızlı ve daha uygun fiyatlı sınır ötesi işlemleri destekleyebilir. Özellikle diğer ülkelere para göndermenin daha kolay bir yolunu sunabilir ve değişken veya değer kaybeden yerel para birimlerine sahip ülkelerde daha iyi bir alternatif olabilir.
Kripto, daha fazla finansal katılım ve aracı olmadan işlem yapma yeteneğiyle farklı kapılar açabiliyor ancak yasadışı faaliyetler için popüler bir ödeme seçeneği haline geldiğini de unutmamak gerekiyor.
Yönetişimin rolü
Çoğu kripto para birimi, tek bir varlığın düzenleme yapmadığı, merkezi olmayan işlem veri tabanları olarak bilinen blok zinciri ağlarını kullanır. Herkes yeni bir kripto para birimi yaratabilir. Unutmayın ki dünya Bitcoin'i kimin icat ettiğini hâlâ kesin olarak bilmiyor.
İlk bakışta bu, iyi yönetişime meydan okuyor ve aşağıdakiler de dahil olmak üzere sayısız soruyu gündeme getiriyor: Bir kripto para biriminin işleyişiyle ilgili kuralları kim koyuyor? Bir yönetim kurulu var mı? Kripto para birimi veya uygulamaları her zaman yasalara uygun mu? Tabii ki, kripto para birimi savunucuları, tam olarak tek bir varlığın kontrolü olmadığı için, bu tür bir ademi merkeziyetçiliğin iyi yönetişimin tanımı olduğunu savunuyorlar.
Yeni kripto düzenlemeleri, kripto ile ilgili ürünlere yatırım yapma kurallarını değiştirebilir ancak sürdürülebilirlik odaklı yatırımcılar için karmaşık olan bu yapının basitleşmesi ve ESG konularına tamamen uyum sağlaması en azından kısa vadede olası görünmüyor.