Dijital dünya hepimize çok önemli avantajlar sunuyor. Bağlı kalmamıza ve iş birliği yapmamıza izin veren platformlar yaratıyor. Yeni ve önemli konular hakkında bilgi edinme fırsatları sunuyor ve sadece birkaç yıl önce hayal bile edilemeyen şekillerde inovasyonu güçlendirmeye devam ediyor.
Günümüzde teknolojinin ilerlemesi hayatımızın her alanına nüfuz ediyor. İşverenler de iş gücünün dijital bir toplumda yaşamak, çalışmak ve gelişmek için gereken becerilere sahip olmasını bekliyorlar. Bu nedenle, öğrencileri iş dünyasına hazırlarken dijital okuryazarlık önem kazanıyor. Peki, bu tam olarak ne anlama geliyor?
Dijital okuryazarlık nedir?
Öğrencilerin istihdam edilebilir olduğundan emin olmak okullar için itici bir kuvvettir. Bu nedenle, teknik becerilerin geliştirilmesi çok önemlidir ancak dijital okuryazarlık yalnızca bilgi teknolojilerinde yeterlilik anlamına gelmez.
Aslında, dijital okuryazarlık bilgisayar okuryazarlığından ayrı olarak ele alınmalıdır. Eleştirel düşünme becerileri, online ortamlarda beklenen gerekli davranış standartlarının farkındalığı ve dijital teknolojilerin yarattığı ortak sosyal konuların anlaşılmasını gerektirir. Alternatif bir tanım olarak şöyle de açıklanabilir: Dijital okuryazarlık = Dijital araç bilgisi + eleştirel düşünme + sosyal katılım.
Sınıfta dijital okuryazarlık ihtiyacı
Dijital okuryazarlık, çevrelerindeki dünyayla etkileşim kurmak için teknolojiyi nasıl kullandıklarından sorumlu bireyler yani dijital vatandaşlar olmak için gereklidir ancak çocukluk çağı internet kullanımının artmasıyla birlikte çocuklar, günümüzde mutsuz ve endişeli görünüyorlar. Dolayısıyla öğrencilere internetin egemen olduğu dünyamızda nasıl başarılı olacaklarını ve hayatta kalacaklarını öğretmek artık okuma ve yazma kadar önemlidir.
Dijital okuryazarlık becerileri
Eğitim ve öğretim hayatı söz konusu olduğunda dijital okuryazarlık altı temel beceriyi barındırır:
-İş birliği: Ekip becerisiyle başkalarıyla iş birliği içinde çalışma yeteneği,
-Yaratıcılık: Fırsatları girişimci bir şekilde değerlendirebilmek ve yeni fikirler üretmek için doğru soruları sorabilmek,
-Kritik düşünce: Bilgi ve argümanları değerlendirebilme, kalıpları ve bağlantıları belirleyebilme ve anlamlı bilgiler oluşturabilme ve bunu gerçek dünyada uygulayabilme,
-Vatandaşlık: Farklı değerlere ve dünya görüşüne ilişkin derin bir anlayışa dayalı olarak sorunları ele alma ve karmaşık sorunları çözme becerisi,
-Karakter: Öğrenmeyi yaşamın ayrılmaz bir parçası haline getirme arzusunun yanı sıra cesaret, azim ve dayanıklılık gibi özellikler,
-İletişim: Çeşitli yöntemler ve araçlar aracılığıyla bir dizi farklı hedef kitleyle etkili bir şekilde iletişim kurabilme.
Öğrencilere online güvenlik hakkında bilgi verin
Öğrencilere online ortamda güvende kalma, siber zorbalık ve kimlik hırsızlığı tehditlerini öğretmek oldukça önemlidir. Bu, parolalar ve fotoğrafların paylaşımı dahil olmak üzere kişisel bilgilerin korunmasının önemine ilişkin tavsiyeleri içerebilir. Ayrıca e-güvenlik eğitiminin bir parçası olarak öğrencilere kişisel verilerini asla vermemeleri öğretilmelidir.
Öğrencileri sahte haberlerle tanıştırın
Sahte haberler sadece politika için geçerli değildir; artık okullarda da kol geziyor. Bu yüzden öğretmenler öğrencilerine internette gördükleri ve okudukları her şeyin doğru olmadığını öğretmelidir.
Gizli reklamlara meydan okuyun
Reklamlar çocuklar üzerinde ciddi etkilere sahiptir ancak çocukları online reklamlardan korumak, özellikle de reklamın neye hitap ettiği ve ne anlattığı her zaman çok açık olmadığında daha zor olabilir. Çocuklara online reklamları nasıl tespit edeceklerini öğretmek için öğretmenler, öğrencilerden online reklamların kendi yaşamlarındaki seviyesini tartmalarını isteyebilir. Kendilerine yönelik reklamları inceledikten ve bu reklamların neyi, nasıl satmaya çalıştığını belirledikten sonra, olumlu ve yaşlarına uygun mesajlar içeren reklamları ayırt edebilir hale gelebilirler.
Eleştirel düşünmeye teşvik edin
Öğretmenler, çocukları gördükleri görüntüler hakkında eleştirel düşünmeye teşvik etmek için dijital fotoğrafçılığı ve fotoğraf uygulamalarındaki bazı filtreleri kullanabilirler. Ayrıca öğrencileri kendileri ve başkaları hakkında olumlu konuşmaya davet edilebilirler.
Duyguları paylaşın
Küçük çocuklar için emojiler, onları nasıl hissettiklerini paylaşmaya teşvik etmek için kullanılabilir. Okuryazarlığın en eski biçimi olan bu semboller, öğrencilerin kendilerini kelimelerin her zaman yapamayacağı şekillerde ifade etmelerini sağlayan canlı bir dile erişim sağlar.
Öğrencileri etik düşünmeye davet edin
Dijital okuryazarlığı öğretmek etik bir boyut da gerektirir. Öğrencilerin, online ortamda iyi davranmanın ne anlama geldiğini ve kamusal ve özel dünyanın bulanık olduğu ortamlarda nasıl hareket edeceklerini anlamaları gerekir. Öğretmenlerin bu konuya yaklaşmalarının bir yolu, öğrencilerini kendileri hakkında online olarak hangi bilgilerin kolayca bulunabileceğini ve gelecekteki işverenler de dahil olmak üzere diğerlerinin bunu görüp nasıl tepki gösterebileceğini düşünmeye davet etmektir.