Bankacılık işlemlerinin büyük bir kısmının dijital kanallar üzerinden yapıldığı günümüzde, güvenli ve bilinçli bir şekilde işlem yapabilmek için dijital okuryazarlık kritik önem taşır. Dijital okuryazarlık; bankacılık işlemlerini daha hızlı, kolay ve ucuz hale getirmiş olsa da beraberinde bazı riskler de getirir.
Bu yazımızda, dijital okuryazarlığın temel kavramlarını ve faydalarını inceleyeceğiz.
Temel kavramlar
Dijital okuryazarlık, bankacılık işlemlerinde güvenli ve bilinçli bir şekilde işlem yapmanın temel şartıdır. Bireylerin dijital okuryazarlık becerilerini geliştirmeleri, bankacılık işlemlerinde daha güvenli ve daha verimli olmalarını sağlar. Aşağıda 4 temel kavramı inceleyelim:
İnternet güvenliği ve gizlilik
Birçok faydası olmasına rağmen internet, siber saldırılar ve dolandırıcılık gibi bazı riskler de barındırır. Dijital ortamda güvenli bir şekilde var olmak için aşağıdakilere dikkat etmek önemlidir:
-
Güçlü şifreler kullanın ve bunları kimseyle paylaşmayın,
-
Kişisel bilgilerinizi internette paylaşırken dikkatli olun,
-
Antivirüs ve güvenlik duvarı yazılımı kullanın,
-
Yazılımlarınızı güncel tutun,
-
Şüpheli görünen e-postaları, bağlantıları veya ekleri açmayın,
-
Genel ağlarda (Wi-Fi) dikkatli olun. Kişisel bilgileriniz ve cihazlarınız risk altında olabilir, şifreleriniz ve banka bilgileriniz çalınabilir, virüs ve casus yazılımlara maruz kalabilirsiniz. Bunu engellemek için güvenli ağları tercih edin, VPN kullanın ve kişisel bilgilerinizi paylaşmayın.
Şifre güvenliği ve karmaşık şifreler
Hesaplarınızı korumak için güçlü ve karmaşık şifreler kullanmak da oldukça önemlidir. Şifrelerinizin güçlü olması için aşağıda verdiğimiz tavsiyeleri göz önünde bulundurabilirsiniz.
-
En az 12 karakter uzunluğunda olmalı,
-
Büyük ve küçük harfler, sayılar ve semboller içermeli,
-
Kolay tahmin edilebilecek kelimeler veya bilgiler içermemeli,
-
Farklı hesaplar için farklı şifreler kullanılmalı.
Sahte web siteleri ve dolandırıcılık
İnternette sahte web siteleri ve dolandırıcılık girişimleri oldukça yaygındır. Bu tür girişimlerden korunmak için aşağıdakilere dikkat etmek gerekir:
-
Web sitelerinin URL'lerini kontrol edin,
-
Web sitelerinin güvenli olup olmadığını kontrol edin,
-
Kişisel bilgilerinizi talep eden web sitelerine karşı dikkatli olun,
-
Tanımadığınız kişilerden gelen e-postalara veya bağlantılara tıklamayın,
-
Dolandırıcılık girişimlerini yetkililere bildirin.
Kişisel finans yönetimi araçları
Dijital ortamda birçok kişisel finans yönetimi aracı mevcuttur. Bu araçlar, bütçenizi takip etmenize, harcamalarınızı kontrol etmenize ve finansal hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olabilir. YNAB (You Need A Budget), Empower Personal Dashboard™, Goodbudget, Oportun (eski adıyla Digit), PocketGuard, Stash, Honeydue gibi uygulamaları kullanarak bütçenizi çok daha kontrol edebilir ve yönetebilirsiniz.[1]
Bankacılık sektöründe dijital okuryazarlığın önemi
Öncelikle dijital kanalları etkin bir şekilde kullanabilen müşteriler, bireysel bankacılık işlemlerini daha hızlı ve kolay bir şekilde tamamlarlar. Bu durum, müşteri memnuniyetinin ve sadakatinin artmasına katkıda bulunur.[2]
Ayrıca dijital okuryazar müşteriler, internet ortamındaki sahtecilik ve dolandırıcılık girişimlerini daha kolay tanır ve bu tür risklerden korunurlar. Bu durum, bankaya olan güven ve itibarın artmasına katkıda bulunur.
Finansal ürün ve hizmetler hakkında daha bilinçli seçimler yapmaya başlayan müşteriler, finansal durumlarını daha iyi yönetirler. Bu durum, finansal okuryazarlığın ve bilinçli tüketici davranışlarının gelişmesine katkıda bulunur.
Bankacılık sektöründe dijital okuryazarlığın faydaları
Dijital olarak okuryazar olan kişiler, kimlik avı ve diğer online dolandırıcılık türlerini belirleme ve bunlardan kaçınma konusunda daha iyidir. Ayrıca hesaplarını korumak için güçlü parolalar ve iki faktörlü kimlik doğrulama gibi güvenlik önlemlerini kullanma olasılıkları da daha yüksektir.
Dijital olarak okuryazar olan kişiler, farklı finansal ürünler ve hizmetler hakkında bilgi edinmek için online kaynaklara erişebilirler. Böylece, ihtiyaçları ve hedefleri için en iyisini seçerler.
Başka bir açıdan bakıldığında ise dijital kanalları etkin bir şekilde kullanabilen bireyler, faturalarını online olarak ödeyebilir, hesap bakiyelerini kontrol edebilir ve para transferleri yapabilirler. Böylece, zamandan ve paradan tasarruf sağlarlar.
Dijital kanallar üzerinden yapılan işlemler, genellikle şubede yapılan işlemlere göre daha düşük maliyetlidir. Dijital kanallar, 7 gün 24 saat erişilebilir olduğu için bankacılık işlemleri için zaman ve mekan sınırlaması ortadan kalkar.
Teknoloji sürekli olarak gelişmektedir. Bu nedenle, dijital okuryazarlık becerilerinizi güncel tutmak için yeni gelişmeleri takip etmeniz önemlidir.