Neuralink: Beyin ve Bilgisayar Arasındaki Yeni Bağlantı
Bilim kurgu filmlerinde izlediğimiz bir konsept daha gerçeğe dönüşme sürecinde! İnternete bağlı olan bilgisayarlar ve insan beyni birleştiğinde neler olabileceği teması bugüne kadar bilim-kurgu filmlerinde sıkça işlenen bir konu. Şimdi ise, Neuralink isimli bir şirket, insan beyni ile bilgisayar arasında bağlantı kurmayı amaçlayan yeni bir teknolojiyi hayata geçirmeye hazırlanıyor.
Bu yazımızda, NeuraLink adlı şirketin yapmak istediklerini ve beyin-bilgisayar arasında yeni bir bağlantı kuracak teknolojide nelerin mümkün olduğunu mercek altına alıyoruz.
NeuraLink nedir?
Güney Afrikalı iş insanı Elon Musk’un kurduğu şirketlerden biri olan NeuraLink, aynı zamanda insan beyniyle bilgisayarlar arasında doğrudan bağlantı kurmayı sağlayan bir teknolojinin de adı. Bu teknoloji, beyne takılan implantlar aracılığıyla beyin sinyallerini okuyarak insanlardaki felç, inme gibi hastalıklara sebep olan beyin hasarını tedavi etmeyi hedefliyor. İnsanların zihinsel faaliyetlerini kontrol edebilme riskini de beraberinde getirebilecek bu araştırmaların hastalıklarla sınırlı kalmaması muhtemel. NeuraLink, insan beyninin gizemleri hakkında yeni gelişmeleri tetikleme potansiyeline sahip. Tesla Motors ve SpaceX gibi teknoloji devi şirketlerin de kurucusu olan Elon Musk yaptığı basın açıklamasında, NeuraLink’in, insan beynini bilgisayar arayüzlerine bağlayacak teknolojiler üzerinde çalıştığını ve ABD'de insanlar üzerinde deneylere başlayabilmek için yasak mevzuatlarla ilgili prosedürleri başlattıklarını söyledi. Maymunlar üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda bilgisayarların beyin gücüyle kontrol edilmesini başardıklarını söyleyen Musk, yapay zekâ ile bir çeşit simbiyoz elde etmenin mümkün olduğunu ve bunun felç gibi vakalarda bir çözüm olabileceğini açıkladı.
Ne zaman başladı?
Aslında bu teknolojinin ilk örneklerinden biri olarak Einstein’den sonraki en büyük fizikçi olarak görülen Stephen Hawking ve onun beyninin bağlı olduğu bilgisayarı göstermek mümkün. Motor nöronların zamanla yüzde 80’ini öldürerek sinir sistemini felç eden bir hastalığa sahip olan Hawking’in beyni sorunsuz bir biçimde çalışıyordu. Hawking sesini kaybettiğinde ise koltuğuna bağlı bir bilgisayar aracılığı ile düşüncelerini aktarabilmeyi sürdürmüştü. Gözlük çerçevesine yerleştirilen ve yanak hareketlerini algılayan bir açık kaynak yazılımı aracılığıyla seçtiği kelimeleri bilgisayara ileterek düşüncelerini aktarabiliyordu. Ancak Neuralink, bu teknolojinin çok ötesinde daha kapsamlı bir aktarımı öngörüyor. İnsan beyninde oluşan düşüncelerin, organlar vasıtasıyla bilgisayar veya akıllı cihazlara aktarımı, diğer bir deyişle; bilgi ya da komut akışının bir aracı olmadan direkt olarak sağlanmasını mümkün kılmak, Neuralink’in çalışmaları kapsamına giriyor. Musk’a göre, beyin ve makine arasında veri transferinin geleceği, yapay zekâ ve insan zekâsının entegrasyonuna doğru ilerleyerek yeni bir medeniyetin kapılarını aralayabilir. Yine de bilim insanlarına göre bunu iddia etmek için henüz erken.
NeuraLink nasıl çalışıyor?
Dendrit, akson ve hücre gövdesi gibi pek çok kısımdan oluşan ve beyin hücreleri olarak bilinen nöronlar birbirleri ile sinaps denilen köprüler aracılığı ile iletişim kurar. NeuraLink şirketi de işte bu iletişim esnasında açığa çıkan elektriksel sinyallerin, beyne takılabilen elektrotlar ile algılanabileceği görüşünü savunuyor. Bu teknolojiyi konu alan bir yayınlarında, elektrotlar yardımı ile algılanan beyin sinyallerinin milimetrik çiplere aktarılacağını ve bu sistemin bugün kullanılan en iyi sistemden yaklaşık bin kat daha fazla elektrot kapasitesine sahip olacağını belirtiyorlar.
Nöronlara yakın büyüklükte nano elektrotlar kullanarak organ yapısına zarar vermeden beyin-bilgisayar bağlantısını kurmak kulağa çılgınca gelse de insan türünün imkânsız görünen fikirleri gerçekleştirmedeki ustalığı, teknolojinin ulaşabileceği sınırlar hakkında daha ihtiyatlı bir tavrı mecbur kılıyor. NeuraLink’in, hakkında çok az şey bildiğimiz beynin gizemini çözmeye ne kadar yardımcı olacağını ve beyin-yapay zekâ ortaklığının mümkünatını ise zaman gösterecek.