Bilim insanları, ziyaret edilebilecek kadar yakın olduğunu söyledikleri yaşam dostu ötegezegenleri bulmaya devam ediyor. Yeni keşifler ise, en yakın yıldız komşumuzun, daha fazla çalışma ve gelecekteki keşiflerin ulaşabileceği ilginç yeni dünyalarla dolu olduğunu gösteriyor.
Bu yazımızda Proxima Centauri'nin yörüngesinde bulunan ve yaşam dostu olduğu belirtilen ötegezegenlerle ilgili çalışmalara göz atacağız.
Yeni keşifler
Bir gün başka bir yıldızın (güneşin) etrafındaki yaşamla bağlantı kurmayı umuyorsak, güneşimize en yakın yıldız olan Proxima Centauri'nin çevresindeki gezengelere bakmaktan daha iyi bir yer yoktur. Gökbilimciler yalnızca 4,2 ışık yılı uzaklıktaki en yakın yıldız komşumuzun yörüngesinde dönen iki dış gezegeni zaten tespit etmişti. 10 Şubat 2022'de Avrupa Güney Gözlemevi'nin VLT teleskobunu kullanan araştırmacılar, üçüncü bir gezegen bulduklarını belirtiyorlar.
En yakın yıldızın yörüngesinde dönen 3. olası gezegen
Gökbilimciler yeni dünyaya Proxima d diyorlar. Bu keşif, sırasıyla 2016 ve 2020'de önceki iki gezegen olan Proxima b ve Proxima c'nin keşfini takip ediyor. Proxima d, Dünya kütlesinin yalnızca dörtte biri kadar ve bugüne kadar bulunan en hafif ötegezegenlerden biri. Yeni bulunan gezegen, yaklaşık 4 milyon kilometre uzaklıktaki yörüngede dönüyor. Proxima d bu yörüngedeki dönüşünü sadece beş günde tamamlıyor.
Proxima Centauri, güneşimizden daha az ısı yayan kırmızı bir cüce yıldız olduğundan, bu gezegen Merkür kadar sıcak olmayabilir. Bununla birlikte, tahmini sıcaklığı, eğer atmosferi yoksa yaklaşık 93 santigrat derece. Proxima d'nin bir atmosferi olup olmadığını ise henüz bilmiyoruz.
Proxima b ve Proxima c
Gökbilimciler, Proxima b'yi ilk olarak 2016'da HARPS adlı daha eski bir spektrograf kullanarak buldular. Tahmini kütlesi neredeyse Dünya ile aynı boyutta. Yıldızının yörüngesini sadece 11,2 günde tamamlıyor.
2020'de keşfedilen Proxima c ise Dünya'nın kütlesinin altı katı kadar ve diğer iki gezegenden daha ağır. Bu, onu Dünya'dan önemli ölçüde daha büyük, ancak Neptün'den daha küçük ve daha az kütleli gezegenlerden olan bir Süper Dünya konumuna yerleştiriyor. Bilim insanları, Proxima c gezegeninin, yıldızının yörüngesini 5,2 yılda tamamladığını tahmin ediyor.
Proxima d’nin keşfi ve yeni keşiflerin geleceği
Araştırmacılar, Proxima d'yi, ESPRESSO adlı yeni bir araç kullanarak keşfettiler. Proxima d heyecan verici bir keşif çünkü şimdiye kadar bulunan en küçük ve en hafif ötegezegenlerden biri. Aynı zamanda radyal hız yöntemi kullanılarak şimdiye kadar ölçülen en hafif ötegezegen.
Radyal hız yöntemi, yörüngedeki bir gezegenin yerçekimi kuvvetinin neden olduğu bir yıldızın hareketindeki küçük yalpalamaları tespit ediyor. Proxima d keşfinde ise, bu hareket son derece küçüktü. Yani saniyede sadece 40 santimetre veya saatte 1.44 kilometre.
Bu başarılı sonuç, ESPRESSO'nun ötegezegenleri tespit etmede ne kadar hassas ve yetenekli olduğunu gösteriyor. ESPRESSO artık kendini kanıtladığı için, gökbilimciler onu dünyamıza hem yakın hem de uzak, belki de bizimkine çok benzeyen birçok karasal dünyayı ortaya çıkarmak için kullanmayı umuyorlar.