Dünyayı duyularımızla deneyimliyoruz: Dokunma, görme, işitme, koklama ve tat alma. Yapılan araştırmalar, beş duyu arasında yer alan dokunma duyusunun son derece önemli olduğunu gösteriyor. İnsanlar sağlıklı kalabilmek için başkalarının fiziksel varlığına ve diğerlerinin rahatlatıcı dokunuşlarına ihtiyaç duyuyorlar.
Dokunma neden önemlidir?
Ten tene temas sadece zihinsel ve duygusal sağlık için değil, fiziksel sağlık için de hayati önem taşır. Örneğin bunalmış veya baskı altında hissettiğinizde, vücut stres hormonu kortizolü serbest bırakır. Dokunmanın yapabileceği en büyük şeylerden biri, bu stresi azaltmak ve bağışıklık sisteminin olması gerektiği gibi çalışmasına izin vermektir.
Dokunma ayrıca kalp atış hızınız ve kan basıncınız gibi belirli vücut işlevlerini de düzenleyebilir. Bunu, sinyalleri vagus sinirine taşıyan basınç reseptörlerini uyararak yapar. Bu sinir, beyni vücudun geri kalanına bağlar. Sinir sisteminin hızını yavaşlatmak için sinyalleri kullanır.
Dokunma ihtiyacı duymamızın nedenleri
Fiziksel temas, insanları hayvanlardan ayırır. Tebrik amaçlı bir el sıkışmadan sempatik bir kucaklamaya kadar; karmaşık diller, kültürler ve duygusal ifadeler geliştirdik ancak teknolojiyle dolu bir dünyada insan dokunuşu, tamamen yok olmasa da daha nadir gerçekleşme tehlikesiyle karşı karşıya. Dijital ilerlemenin faydalarını takdir etmekle birlikte, gelişmemiz için dokunma duyusunu korumak hayati önem taşıyor.
Bilimsel araştırmalar fiziksel teması aşağıdaki önemli alanlarla ilişkilendiriyor:
-Azalan şiddet seviyeleri: Çocukken dokunmanın daha az olması şiddete olan eğilimi artırabilir. Çoğu gelişim psikoloğu, toplumdaki şiddetin kökenlerinin anne-çocuk bağının olmamasıyla ilgili olduğunu öne sürüyor. Çocuk gelişimi konusunda yapılan araştırmalar, bir yetişkin ve çocuk arasında fiziksel bağın ve sağlıklı bağlanmanın yokluğunun, yaşam boyu süren duygusal rahatsızlıklara neden olabileceğini gösteriyor.
-Bireyler arasında daha fazla güven: Dokunma, insanları birbirine bağlamaya yardımcı olabilir. Birçok araştırma fiziksel dokunuşun beynin orbitofrontal korteksini aktive ettiğini ve bunun da ödül ve şefkat duygularıyla bağlantılı olduğunu gösteriyor.
-Ekonomik kazanç: Ekonomik faydalar da fiziksel dokunuşla ilişkilendiriliyor çünkü dokunmak güveni işaret ediyor ve kişileri yatıştırıyor. Temel bir dokunuş, kardiyovasküler stresi yatıştırabilir ve vücudun vagus sinirini harekete geçirebilir.
-Daha az hastalanma ve daha güçlü bağışıklık sistemi: Fiziksel temas hastalıkları da azaltabilir. Örneğin eşleri tarafından daha fazla kucaklanan kadınların kalp atışlarının düzenli ve kan basınçlarının daha düşük olma eğiliminde olduğu bazı araştırmalar sonucunda ortaya çıkmıştır. Göğüs kemiğindeki hafif baskı ve bunun yarattığı duygusal etki, solar pleksus çakrasını harekete geçirir. Bu da vücudun beyaz kan hücrelerinin üretimini düzenleyen, dengeleyen ve sizi hastalıklardan uzak tutan timus bezini uyarır.
-Daha güçlü ekip dinamikleri: İş birliği içerisindeki kişilerin el sıkışmalarının nörokimyasal oksitosinin salınmasına neden olabileceği ve el sıkıştığınız kişiyle daha yeni tanışmış olsanız bile o kişinin size "aile gibi" davranma şansını artırabileceği düşünülüyor.
-Genel sağlık: Yetişkinler gelişmek için insan dokunuşuna ihtiyaç duyar. Son yıllarda yapılan bir dizi çalışma, dokunmanın sağlıklı ilgili duygusal ve fiziksel yararlarını da belgeledi. Tüm bu çalışmaların bir sonucu olarak da günümüzde birçok insan kiropraktörler, fizyoterapistler, Gestalt terapistleri, masaj terapistleri veya dövüş sanatları eğitmenleriyle çalışmaya başladı.
Sonuç olarak fiziksel temas, insan gelişiminin ve kültürünün temel unsuru olsa da okullarımızda ve işyerlerimizde fiziksel temas üzerindeki sosyal ve yasal kısıtlamalar bu faktörleri istemeden olumsuz etkileyebiliyor. Dokunmaya duyulan ihtiyaç çok büyük olsa da rızanın altını çizmek oldukça önemli. Bu kural, özellikle kendi mahremiyet alanlarını tanımanın önemini öğrenen çocuklar için daha da kıymetlidir.