Ormanlar, dünyanın ekosistemlerinin temel yapı taşlarından biri ve birçok canlı türü için yaşam alanı. Ayrıca birer temiz hava ve su kaynağı. Tüm bu özellikleriyle de iklim krizinin düzenlenmesinde ve toprak erozyonunun önlenmesinde hayati bir rol oynuyorlar. Ancak ormanlarımız ormansızlaşma, iklim krizi ve diğer insan faaliyetleri nedeniyle giderek artan bir baskı altında hayatta kalma mücadelesi veriyor. Bu nedenle, ormanların sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesi hem ekolojik dengeyi korumak hem de kaynakları uzun vadede sürdürülebilir bir şekilde kullanmak için kritik bir önem taşıyor. Silvikültür ve sürdürülebilirlik ise ormanların yönetiminde kullanılan iki önemli kavram.
Bu yazımızda ormanlarımızın sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesinde önemli rol oynayan silvikültür sürecini inceleyeceğiz.
Sürdürülebilir ormancılık nedir?
Esasen sürdürülebilir ormancılık, çevresel, sosyal ve ekonomik hedefleri dengelemeyi amaçlayan bir orman yönetimi metodolojisidir. Orman ekosistemlerini tamamen el değmeden bırakmak yerine, üretkenliklerini, çeşitliliklerini ve dirençlerini korumak veya geliştirmekle ilgilidir. Sürdürülebilir ormancılık yöntemleri aynı zamanda yerel topluluklara ve dünyaya doğrudan fayda sağlayan doğal kaynakların ve hizmetlerin üretilmesini de sağlar.
Sürdürülebilir ormancılık teknikleri, ormanların sorumlu bir şekilde kullanılabilecek ve uzun vadeli faydalar sağlayabilecek bir kaynak olduğunu kabul eder. Pek çok yerde, ormanların sürdürülebilir olmayan bir şekilde kötü yönetildiğini ve bunun da ağaç sayısında büyük bir azalmaya yol açtığını görüyoruz. Bazı durumlarda, orman yönetiminin başarısızlığı ormanların tamamen yok olması gibi büyük sorunlar doğurabilir.
Silvikültür nedir?
Silvikültür terimi, "silva=orman" ve "cultura=yetiştirmek" Latince kelimelerinin bir araya gelmesiyle türetilmiştir ve "ormanın geliştirilmesi" anlamını taşır.
Silvikültür, orman alanlarının sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesini sağlamak için kullanılan bir dizi ormancılık uygulamasını içeren bir disiplindir. Bu disiplin, ormanların verimli bir şekilde kullanılmasını, ağaç yetiştirilmesini ve orman ürünlerinin sürdürülebilir bir şekilde elde edilmesini hedefler. Ağaç dikiminden kereste hasadına, zararlıların ve hastalıkların kontrolüne kadar geniş bir uygulama yelpazesini kapsar.
Silvikültür, bilimsel prensiplere dayalı olarak, orman ekosistemlerinin doğal özelliklerini koruma amacını güder ve bu süreçte insan müdahalesini en aza indirir. Sürdürülebilir silvikültürel uygulamalar kullanarak, ormanlarımızı gelecek nesillerin ihtiyaçlarından ödün vermeden bugünkü ihtiyaçlarımızı karşılayacak şekilde yönetmek mümkün. Silvikültürün birincil amacı, karbon birikiminden kereste üretimine kadar çok sayıda fayda sağlayan sağlıklı, dirençli ormanlar oluşturmak ve sürdürmektir.
Silvikültürün faydaları
-Biyolojik çeşitliliğin korunması
Silvikültürün temel ilkelerinden biri biyoçeşitliliğin korunması ve geliştirilmesidir. Sürdürülebilir orman yönetimi, doğal ekosistemleri taklit ederek çeşitli bitki ve hayvan türlerini korumaya odaklanır. Bu yaklaşım sadece ormanlardaki karmaşık yaşam ağını korumakla kalmaz, aynı zamanda iklim krizi karşısında ekosistemlerin dayanıklılığına da katkıda bulunur.
-Rejenerasyon uygulamaları
Silvikültür, ormanların sürekli yenilenmesini sağlayan çeşitli rejenerasyon uygulamalarını içerir. Seçici tomruklama, açık kesim ve korunaklı ağaç hasadı, doğal bozulmaları taklit etmek için kullanılan yöntemlerden bazılarıdır ve yeni, sağlıklı ağaç ağaçlarının yenilenmesine izin verir. Silvikültürcüler bu uygulamaları dikkatli bir şekilde planlayıp uygulayarak kereste hasadı ile orman ekosisteminin bütünlüğünü koruma arasında bir denge sağlayabilirler.
-Sürdürülebilir kereste üretimi
Ormanlar, yenilenebilir ve çok yönlü bir malzeme olan kereste için değerli kaynaklardır. Silvikültür, sorumlu hasat uygulamalarını benimseyerek sürdürülebilir kereste üretimini teşvik eder. Buna, hasat edilen ağaçların yerine yenilerinin dikildiği yeniden ağaçlandırma çalışmaları da dahildir. Bu ilkelere bağlı kalarak silvikültür, ormanın yenilenme kapasitesini tüketmeden sürekli bir kereste arzı sağlar.
-Karbon tutulması ve iklim krizinin azaltımı
Ormanlar, atmosferdeki karbondioksiti tutma yetenekleri nedeniyle iklim kriziyle mücadelede çok önemlidir. Silvikültür, ağaçların büyümesini teşvik ederek ve sağlıklı orman ekosistemlerini koruyarak bu karbon tutma potansiyelini artırır. Sürdürülebilir orman yönetimi uygulamaları sadece karbonu tutmakla kalmaz, aynı zamanda orman yangını riskini azaltarak ve doğal su döngülerini koruyarak iklim krizinin etkilerinin hafifletilmesine de katkıda bulunur.
-Sosyal ve ekonomik faydalar
Silvikültür ekolojik hususların ötesine geçerek sosyal ve ekonomik boyutları da ele alır. Sürdürülebilir ormancılık uygulamaları kırsal toplumlarda istihdam olanakları yaratarak geçim kaynaklarını destekler ve ekonomik büyümeyi teşvik eder. Silvikültür ayrıca, sağlıklı ormanların korunması sayesinde hem kırsal hem de kentsel topluluklar için hayati önem taşıyan temiz su gibi ekosistem hizmetlerinin sürdürülebilir bir şekilde tedarik edilmesini sağlar.
Silvikültür, sürdürülebilir bir gelecek için bir umut ışığı olarak duruyor. Orman yönetimine bu yaklaşımı benimseyerek, insan ihtiyaçları ile çevrenin korunması arasında bir denge kurabiliriz. Bu açıdan silvikültür, 21. yüzyılın karmaşık zorluklarının üstesinden gelirken, daha yeşil ve sürdürülebilir bir dünya yaratmaya yönelik ortak çabalarımızda bir köşe taşı olarak karşımıza çıkıyor.